مقاطع تحصیلی سوئیس
سیستم آموزشی در سوئیس در سطح بالایی قرار داشته و انواع مدارس اعم از مدارس دولتی، خصوصی، دو زبانه و بینالمللی در این کشور دایر هستند. دولت سوئیس بطور مستقیم بر سیستم آموزش نظارت دارد و آموزش در هر مدرسه به زبانهای مختلف صورت میپذیرد. سطح آموزش و تحصیلات در مدارس بینالمللی این کشور بطور قابل توجهی بالا میباشد. کیفیت آموزش در مدارس دولتی و خصوصی بسیار شبیه به یکدیگر است و تنها ۵% مردم تحصیل در مدارس خصوصی را ترجیح میدهند و اغلب آنها فرزندان خود را در مدارس دولتی ثبتنام مینمایند. تحصیل در سوئیس از سن ۴ تا ۶ سالگی آغاز شده و تا سن ۱۵ سالگی اجباری میباشد. مقاطع تحصیلی این کشور عبارتند از:
- مهدکودک (۴ الی ۶ سال)
- ابتدایی (۶ الی ۱۲ سال)
- دبیرستان دوره اول Lower Secondary) ۱۲ الی ۱۵ سال)
- دبیرستان دوره دوم Upper secondary) ۱۵ الی ۱۸ سال)
آموزش ابتدایی
آموزش ابتدایی در اغلب کانتونهای سوئیس شامل مهدکودک و مقطع ابتدایی میباشد. در برخی کانتونها مقطع مهدکودک جزو تحصیلات اجباری محسوب نمیشود ولی تحصیل در مقطع ابتدایی در سراسر این کشور اجباری است.
کودکان در مهدکودک آداب و دانش پایه را فرا گرفته و به آشنایی با فرهنگ کشور سوئیس و زبانهای دیگر میپردازند. آموزش در این مقطع از طریق بازی، موسیقی، هنر و کاردستی میباشد و کودکان در کنار یادگیری مهارتهای اجتماعی، اصول ابتدایی خواندن و ریاضیات را نیز میآموزند. آنها پس از اتمام این دوره و در حدود ۶ سالگی وارد مقطع ابتدایی میشوند.
آموزش متوسطه
آموزش متوسطه در سوئیس به دو مرحله تقسیم میشود: دبیرستان دوره اول و دبیرستان دوره دوم. دانشآموزان دوره اول دبیرستان خود را در سن ۱۱ الی ۱۲ سالگی آغاز میکنند و این دوره ۳ الی ۴ سال به طول میانجامد. تحصیل اجباری دانشآموزان در این مقطع به پایان رسیده و آنها در صورت تمایل به ادامه تحصیل میتوانند وارد دبیرستان دوره دوم شوند.
دبیرستان دوره اول
مدارس دبیرستان دوره اول در سوئیس Gymnasiums یا Kantonsschule نام دارند. دانشآموزان در این مدارس به یادگیری دو زبان رایج در کشور سوئیس و زبان انگلیسی میپردازند. علوم طبیعی مانند ریاضیات، زیستشناسی، شیمی، فیزیک و جغرافیا نیز جزو برنامه درسی دانشآموزان این مدارس میباشد. در کنار این موضوعات، به دانشآموزان موضوعات دیگری مانند تاریخ، موسیقی، هنر و طراحی، تربیت بدنی و … نیز آموزش داده میشود. امتیازدهی به دانشآموزان از عدد ۱ (کمترین) تا عدد ۶ (بیشترین) صورت میپذیرد. همچنین در پایان هر سال تحصیلی امتحاناتی برگزار میشود که دانشآموزان باید در آنها شرکت کرده و نمرات قبولی کسب نمایند تا موفق به راهیابی به سال تحصیلی بعد شوند؛ در صورتی مردودی، آنها باید سال تحصیلی مربوطه را مجدداً سپری کنند.
دبیرستان دوره دوم
تحصیل در دبیرستان دوره دوم در کشور سوئیس اجباری نیست. این مقطع ساختار منحصر بفردی دارد که به دانشآموزان امکان انتخاب شغل آینده خود را میدهد. آنها باید یکی از مدارس فنی و حرفهای، کارشناسی و یا دبیرستان تخصصی را برای تحصیل در این مقطع انتخاب نمایند.
دبیرستان فنی و حرفهای (VET)
اغلب دانشآموزان سوئیسی مایل به تحصیل در مدارس فنی و حرفهای هستند. آنها در این مدارس از طریق شرکت در دورههای کارآموزی، به یادگیری مهارتهایی منحصر بفرد میپردازند. تحصیل در مدارس فنی و حرفهای بین ۲ تا ۴ سال به طول میانجامد و دانشآموزان با تحصیل در این مدارس دانش عملی کسب میکنند. آنها پس از اتمام دوره تحصیلی خود، موفق به کسب مدرک دیپلم فدرال VET میشوند که این مدرک امکان کار و تحصیل در مقاطع بالاتر را برای آنان فراهم میآورد.
دبیرستان کارشناسی (Baccalaureate)
تحصیل در مدارس کارشناسی، انتخاب حدود یک سوم از دانشآموزان سوئیسی است. این مدارس را میتوان ادامهای برای دبیرستان دوره اول دانست. چرا که دروس ارائه شده در مدارس کارشناسی، مشابه دروس دبیرستان دوره اول بوده و فقط موضوعات حقوق و اقتصاد به برنامه درسی دانشآموزان اضافه گشته است. ثبتنام در این مدارس بر اساس عملکر پیشین دانشآموزان صورت گرفته و سیستم امتیازدهی در آن، مشابه سیستم امتیازدهی در دبیرستان دوره اول میباشد. تحصیل در مدارس کارشناسی بسته به استان موردنظر بین ۳ تا ۶ سال به طول میانجامد.
در پایان تحصیل در این مدارس، دانشآموزان باید در یک آزمون شرکت کرده و یک مقاله کارشناسی ارائه دهند تا موفق به فارغالتحصیلی شوند. پس از فارغالتحصیلی گواهینامهای به نام Matura به آنان اعطا میگردد که میتوانند با استفاده از آن به تحصیل در دانشگاههای ایالتی، موسسات فناوری و دانشگاههای تربیت معلم بپردازند.
دبیرستان تخصصی (PET)
این مدارس دانشآموزان را برای کار در زمینه مراقبتهای درمانی و بهداشتی، فعالیت اجتماعی و آموزش و پرورش آماده میکنند. سیستم امتیازدهی دانشآموزان مشابه سیستم امتیازدهی در دوره تحصیلی پیشین بوده و موضوعات درسی ارائه شده نیز متناسب با شغل انتخابی آنها میباشد. نمراتی که دانشآموزان کسب میکنند، تعیین کننده راهیابی آنها به سال تحصیلی بعدی بوده و در صورت مردودی، باید سال تحصیلی پیشین را مجدداً سپری کنند. تحصیل در این دوره ۳ سال به طول میانجامد و در پایان دانشآموزان باید در آزمون نهایی شش مورد از موضوعات درسی انتخابی خود شرکت نمایند. در صورت قبولی از این آزمون، آنها موفق به دریافت گواهی پایان تحصیل در این مدارس شده و تحصیلات خود را در کالجهای PET ادامه خواهند داد.